Biszkopt – nowy harcerz, przed przyrzeczeniem harcerskim.

Chorągiew – jednostka organizacyjna i terytorialna harcerska na szczeblu województwa.

Chorąży – harcerz, któremu powierzono proporzec lub sztandar.

Chusta – element umundurowania noszony na szyi, pod kołnierzem. Zawinięta chusta zazwyczaj jest spięta pierścieniem. Elementem zwyczajowym dla wielu drużyn jest zawiązywanie supła na końcu chusty, jako przypomnienia o powinności spełnienia dobrego uczynku.

Czuj! – powitanie zuchowe.

Czuwaj! (ang. Be prepared - bądź gotów) – powitanie harcerskie które ma przypominać o konieczności stałej gotowości do czynu, służby dla ojczyzny, pracy dla innych i nad sobą.

DMB – skrót o dnia myśli braterskiej – międzynarodowy dzień wszystkich harcerzy i skautów z całego świata, w tym dniu w 1857 urodził się Robert Baden Powell oraz jego żona Olive.

Drużyna – podstawowa jednostka organizacyjna, składa się z kilku zastępów. Na czele drużyny stoi drużynowy/a. Drużynę, w skład której wchodzą zuchy, nazywamy gromadą zuchową.

Drużynowy/a - instruktor kierujący drużyną.

Dziesiątka – potoczne określenie namiotu o podstawie 4×5 m i wysokości 2 m, zasadniczo przeznaczonego dla 10 osób, choć zwykle śpi w nim na obozie około 5 osób.

Finka – krótki nóż fiński, jest noszony przy pasie harcerskim.

Furażerka – część umundurowani, damskie nakrycie głowy.

Gwiazdki zuchowe – stopnie zuchowe, zdobywane przez zuchy po złożeniu obietnicy zuchowej.

Harcmistrz – najwyższy harcerski stopień instruktorski, oznaczany czerwoną podkładką pod krzyżem harcerskim oraz czerwoną lilijką naszytą na lewym ramieniu munduru harcerskiego

Harcówka – pomieszczenie, w którym znajduje się siedziba drużyny i odbywają się zbiórki.

Hufiec – wspólnota gromad zuchowych, drużyn harcerskich i instruktorów. Hufiec obejmuje terytorialnie na ogół obszar powiatu, w dużych miastach – jednej lub kilku dzielnic.

Instruktor – ktoś kto złożył zobowiązanie instruktorskie, posiada stopień instruktorski i działa w jako wychowawca (drużynowy) lub osoba wspierająca pracę drużynowych.

Kanadyjka – składane łóżko polowe na drewnianym stelażu.

Kangurka – nieprzemakalna bluza z kieszenią na brzuchu i kapturem.

Komendant szczepu – inaczej szczepowy, instruktor harcerski kierujący pracą szczepu.

Krzyż harcerski – odznaka harcerska nadawana w czasie Przyrzeczenia Harcerskiego.

Kurnik – podwyższany namiot typu „dziesiątka”.

Kwaterka – wyjazd podczas którego buduje się podstawowe elementy wyposażenia obozowego takie jak kuchnia, stołówki, sanitariaty, magazyn, zgrupowanie.

Kwatermistrz – instruktor odpowiedzialny za sprawy logistyczne, sprzęt i transport.

Latryna – obozowa toaleta.

Lilijka harcerska – odznaka noszona na nakryciu głowy przez harcerzy (srebrna) i instruktorów (złota). Osoby na próbie harcerskiej noszą ją nad lewą kieszenią zamiast krzyża harcerskiego.

Menażka – metalowe naczynie turystyczne.

Mundur harcerski – rodzaj ubioru noszonego przez członków organizacji harcerskich. Szczegóły dotyczące umundurowania są regulowane przez regulamin mundurowy ZHP.

Nieprzetarty szlak – ruch drużyn harcerskich skupiających dzieci i młodzież niepełnosprawną.

Niezbędnik – turystyczny zestaw sztućców.

Obietnica zuchowa – uroczysta obietnica składana przy przyjmowaniu do gromady zuchowej.

Oboźny – osoba pilnująca porządku i dyscypliny.

Pałatka – długa i obszerna wojskowa peleryna. Połączone dwie peleryny i nałożone na maszt tworzą namiot w kształcie stożka.

Piguła – potoczne określenie pielęgniarki na obozie lub koloni.

Pionierka – pierwsze dni obozu, podczas których są rozstawiane namioty i budowane potrzebne

Podcios – nacięcia na żerdkach mające na celu usztywnienie konstrukcji regału obozowego

Podharcmistrz – drugi (z trzech - obecnie) stopni instruktorskich w harcerstwie. Oznaczany zieloną podkładką pod krzyżem harcerskim oraz zieloną lilijką noszoną na lewym rękawie munduru harcerskiego. Osoba w stopniu podharcmistrza może być opiekunem próby na stopień przewodnika i być kierownikiem placówki wypoczynku.

Prawo harcerskie/ zuchowe – zbiór zasad według których postępuje harcerz/ zuch.

Proporzec – niewielka chorągiew lub sztandar służący do celów reprezentacyjnych.

Prycz – obozowe łóżko zbudowane z żerdzi i wyplecione linką (pryczówką)

Przewodnik - pierwszy harcerski stopień instruktorski. Jego posiadacz wyróżnia się filcową, granatową podkładką pod krzyżem harcerskim oraz granatową plakietką w kształcie lilijki noszoną na lewym rękawie munduru harcerskiego. Przewodnik może przyjmować w imieniu organizacji Obietnicę zucha, Przyrzeczenie Harcerskie oraz być wychowawcą w placówce wypoczynku.

Przyboczny – funkcja w drużynie harcerskiej lub gromadzie zuchowej. Przyboczny jest pomocnikiem drużynowego.

Przyrzeczenie Harcerskie – uroczysta deklaracja składana po przejściu Próby Harcerza. Potwierdzeniem złożenia przyrzeczenia harcerskiego jest wręczenie krzyża harcerskiego.

Rada drużyny – organ występujący w drużynach harcerskich, starszoharcerskich i wędrowniczych o charakterze doradczym.

Rajd – jednodniowa wędrówka piesza

Rogatywka – harcerskie nakrycie głowy z daszkiem, do którego przypina się lilijkę.

Sanitarki – miejsce, gdzie odbywają się kąpiele na obozie harcerskim.

Saperka – krótka i mała łopatka.

Sprawność – umiejętność i wiedza zdobyta w danej dziedzinie przez zucha lub harcerza. Sprawności w zuchach zdobywa się indywidualnie lub zbiorowo, natomiast u harcerzy tylko indywidualnie. Zdobyta sprawność przyszywana jest na prawym rękawie munduru.

Szczep – kilka drużyn i gromad działających razem. Podstawowym celem działania szczepu jest zapewnienie ciągu wychowawczego.

Sznur funkcyjny – element umundurowania harcerskiego. Jego kolor i sposób noszenia świadczą o funkcji, jakie w organizacji pełni członek.

Szóstka zuchowa – odpowiednik harcerskich zastępów. Składają się z 6 zuchów.

Szóstkowy/a – osoba wybrana reprezentująca szóstkę zuchową.

Totem – symbol zastępu zbudowany z naturalnych materiałów leśnych

Warta – służba pełniona zwykle na obozie przez harcerzy, której celem jest pilnowanie terenu obozu.

Wędrownik – harcerz w wieku 16 - 21 lat.

Zastęp – to podstawowa jednostka organizacyjna drużyny harcerskiej. Jest on grupą przyjaciół, którą przewodzi zastępowy przy pomocy podzastępowego. Zastęp liczy od 4 do 8 osób.

Zastępowy/a – osoba kierująca zastępem. Powinna być liderem i pokazywać a swoim przykładzie jak powinien postępować harcerz.

Zbiórka harcerska/ zuchowa – spotkanie grupy harcerzy, na którym to przekazywana jest im wiedza poprzez działanie.

Znaczek zucha – odznaka noszą przez zuchy nad lewą kieszenią munduru, po złożeniu Obietnicy Zucha.

Zuch – osoba, która złożyła obietnicę zuchową i należy do szóstki zuchowej.

 

CZĘSTO SPOTYKANE SKRÓTY I SKRÓTOWCE:

dh.– druh/ druhna.

pwd. – patrz: przewodnik

phm. – patrz: podharcmistrz

hm. – patrz: harcmistrz

HAL – Harcerska Akcja Letnia

HAZ – Harcerska Akcja Zimowa

ZHP – Związek Harcerstwa Polskiego, największa organizacja harcerska w Polsce, powstał w 1918 roku.

ZHR – Związek Harcerzy Rzeczypospolitej, druga co do wielkości organizacja harcerska w Polsce.

WAGGGS – Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek (World Association of Girl Guides and Girl Scouts), zrzesza skautki z całego świata.

WOSM – Światowa Organizacja Ruchu Skautowego (The World Organization of the Scout Movement), zrzesza skautów i skautki z całego świata.